Testis Kanseri: Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi ve Çok Daha Fazlası

Testis kanseri tesiste bulunan sağlıklı hücrelerin kontrol dışı büyümeleriyle tümör denilen kitlenin oluşmasıyla başlar. Kanserli tümörler kötü huylu olup, büyüme gösterebilir ve başka yerlere metastaz yapabilir. Erkeklerin üreme sisteminin önemli bir parçası testislerdir. Penisin altında her erkekte iki testikül vardır. Bunlar skrotum denilen bir kese içinde bulunur. Testislerin işlevi testosteron ve sperm üretmektir. Testosteron erkeklik hormonu diye bilinen, erkekte üreme organları ve üreme sistemi özelliklerinde önemli bir etkiye sahip bir hormondur.

Testis kanseri genellikle germ hücreleri adı verilen ve sperm üretimi yapan hücrelerde başlar. Bunlara germ hücreli tümörler denir. Bu türdeki tümörle erkeklerin vücudunda çeşitli bölgelerde başlayabilir. Bu bölgeler arasında en sık görülenler ise;

• Testisler en sık görülen yerlerdir
• Alt omurgada
• Karnın arka kısmında omurgaya yakın olan retroperitoneum denilen yerde
• Göğsün orta kısmında akciğerlerin arasında mediastinum bölgesinde
• Nadir olarak beynin küçük bezlerinde yani pineal bezde

Erken teşhis edilebilen teşhis kanseri çoğu zaman tedavi dilebilir. İlerlemiş evrede de tedavisi mümkün olabilir.

Testis kanseri türleri
Testislerde germ hücrelerinde başlayan kanser iki kategoride değerlendirilir. Bunlar;

Seminom
Non seminom: Bu tür kanserli tümörlerin dokusunda teratom, yolk kesesi tümörü, koryokarsinom, embriyol karsinom bulunabilir. Bunlar kombinasyon halinde ya da tek başına meydana gelebilir.

Bazı hallerde testis kanseri farklı sevilerde seminom ve non seminom olarak gelişebilir. Teşhisten sonra tedavi buna göre uygulanır. Non seminom tümörlerin yayılımı ve gelişimi seminomlara göre daha hızlı olur. Burada en önemli aşama teşhis ve tedavi sürecidir.

Testis kanseri germ hücreli dışında nadir olarak aşağıdaki şekillerde gelişebilir;

• Sertoli hücreli tümör
• Leydig hücre tümörü
• Testislerin parçası olan rete testis karsinoması

Bu türdeki testis kanserleri çok nadir görüldüğü için, makalemizde germ hücreli testis kanseri hakkında bilgiler vereceğiz. Ergenliğe girmemiş olan erkeklerde testis kanseri nadir olarak görülür. Bazı hallerde lösemi, lenfoma gibi kanserlerde testislere yayılım gösterebilir. Bunları kendi kategorisinde değerlendirmek gerekir.

Testis kanseri belirtileri nelerdir?
Testis kanseri erkeklerde farklı bulgulara neden olabilir. Bazı hastalarda da herhangi bir belirti görülmeyebilir. Ayrıca belirtilerin kanser dışı sebeplerden kaynaklanması da mümkün olabilir. Bu yüzden erkeklerde görülen testis kanseri belirtileri kesin olarak kanserin varlığını göstermez.

Testis kanserinin ilk gösterdiği belirti genellikle testiste genişleme ya da sertlik oluşmasıdır. Eğer testiste böyle bir bulgu ortaya çıkarsa, mutlaka tıbbi destek alınmalıdır. Bunun dışında testis kanserinin belirtileri daha çok kanser diğer alanlara yayıldıktan sonra ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında;

• Testislerde iki taraflı ağrısız şişlik ya da kitle olması bir belirti olabilir. Bu durumun erken teşhis edilmesi halinde tümör bezelye kadar ya da daha büyük olabilir.
• Testiste ya da skrotumda şişlik olmadan ya da şişlik eşliğinde rahatsızlık hissi ya da ağrı olması
• Testisler arasında ya da skrotumda hissedilen ağrının ya da testis boyutlarında farklılık olabilir. Yani kanser yüzünden testiste büyüme ya da küçülme olabilir, her iki testis dokusu farklı olabilir.
• Kasıklarda ya da alt karın bölgesinde oluşan donuk ağrı
• Skrotumda ani sıvı birikimi
• Nefes darlığı, bel ağrısı, göğüste ağrı, kanlı balgam gibi belirtilerde iler evrede ortaya çıkabilir.
• Memelerde büyüme ya da hassasiyet oluşması da testis kanseri belirtisi olabilir.
• Bacakların birinde ya da ikisinde şişlik, emboli gibi belirtiler

Testis kanseri belirtileri bazen kanser dışındaki hastalıkların belirtilerine benzer. Bu belirtiler arasında testis boyutlarında farklılık, yumru oluşumu, ağrı gibi semptomlar sayılabilir. Eğer testis kanseri teşhisi yapılırsa, bu semptomların giderilmesi için uygulanacak tedavi de kanser tedavisinin önemli bir aşaması olarak kabul edilir. Bu yüzden hastaların belirtileri açıkça doktoruyla paylaşması gerekir.

Testis kanseri tanısı
Testis kanseri bulgusu olabilecek herhangi bir yumru, şişlik durumunda gecikmeden bir doktora danışılması gerekir. Üroloğa yönlendirilen hastalara teşhis için muayene ve bazı testlerin yapılması gerekir.

Fiziksel muayene: İlk olarak testislerdeki şişlik, sertlik ve hassasiyet durumu kontrol edilir. Kanserin yayılımını değerlendirmek içinde kasık, koltuk altı, boyun, karın gibi bölgelerdeki lenf nodları kontrol edilir. Göğüslerde değerlendirmenin içindedir. Bacaklarda şişlik bakımından değerlendirmeye alınır.

Ultrason: Testislerin ultrason görüntüleri anomalilerin ve tümörlerin tespitinde önemlidir. Bu tetkikte tümörün boyu, sertliği, yeri belirlenir. Genellikle sert tümörlerin kanser olma riski yüksektir.

Yapılan bu değerlendirmeler sonrasında testis kanseri şüphesi olursa, hastalara bazı kan testleri yapılabilir. Ayrıca kanserin tespiti için testis cerrahi yöntemle de çıkarılabilir.

Kan testleri: Ameliyat öncesinde serum tümör belirteçlerinin oranı ölçülür. Tümör belirteçleri bazı hastaların kanında belirgin derecede yüksek olabilir. Bunlar kanser ürünü kabul edilen maddelerdir. Ayrıca testis kanseri evresinin tespiti içinde kullanılırlar. Bunun dışında tümörün saf seminom olduğunu da gösterirler. Yani tümör belirteçleri kanserin evresini gösterir ve tedavinin planlanmasına yardımcı olur. Bunlar arasında en önemlileri ise;

Non seminom olmayan hastalarda alfa fetoprotein (AFP) düzeyleri genellikle yüksek çıkar. Fakat bu her zaman bu şekilde olmaz. Bu tümör belirteci seminomlar tarafından yapılmaz. AFP seviyesinin yükselmesi kanserli tümörün saf seminom olmadığını gösterir.

Yine her zaman olmamak kaydıyla beta insan koryonik gonadotropin (Beta hCG) seminom ya da non seminom olan erkeklerde sıkça tespit edilir.

Bu tümör belirteçleri yüksek seviyede çıkarsa testis kanseri ya da başka kanser türlerinin bir işareti olabilir. Ancak kanserli hastalarda bazen bu değerler normalde çıkabilir. Kanser bulunmadan da bu seviyeler yükselebilir.

Testis kanseri teşhisi kesin değil ise ya da hastaya tek bir test yapıldıysa, testisten cerrahi olarak doku örneği alınabilir. Kanser bulguları varsa bu işlem yine yapılabilir.

Testis kanseri tanısında kullanılan diğer tanı testleri
Hastada kanser tespit edildiyse, kanserin hangi evrede oluğu ve vücutta hangi bölgelere yayılım gösterdiğini belirlemek için başka testlerde yapılır. Genellikle pelvis, karın ve göğüs bölgelerinin görüntüleme testleri önerilir. Non seminom türü olan koryokarsinom içinde beyin görüntüleme yapılabilir.

Bu tanı testlerinin içinde en fazla röntgen ve BT taraması yapılır. Göğüs röntgeniyle testis kanserinin evresi ve takibi yapılabilir. BT taraması ise daha yaygın kullanılır. Vücuttaki diğer bölgelerin değerlendirilmesi için yapılır. Beyin taraması gerekirse, bunun içinde MR yapılması gerekir. Beyin ve omurga incelemesinde MR kullanılmaktadır. Bazı hallerde ise biyopsi yapılması uygun görülür. Alınan sonuçlara göre testis kanserinde evreleme yapılır ve tedavi seçenekleri değerlendirilir.

Testis kanseri tedavi seçenekleri
Kemoterapiye karşı çok duyarlı olan germ hücreli tümörlerin tedavisi de kolay olur. Fakat kemoterapi bir teratom için fazla etkili olmaz. Bu yüzden tedavinin başarısı için, ameliyat ve kemoterapi birlikte uygulanmalıdır. Testis kanseri tedavisinde cerrahi, radyoterapi, kemoterapi kombine edilerek başarı sağlanabilir.

Erkekler testis kanseri oldukları zaman yaşadıkları kaygıları doktoruyla paylaşmalıdır. Özellikle cinsel işlevlerinin devamı, yaşam kalitesi, doğurganlık gibi konulardaki kaygılar hakkında tedavi öncesinde doktora danışmalıdır. Çünkü bu kanser türünün birden fazla tedavi seçeneği bulunmaktadır. Bu tedavi seçenekleri hakkında ve beklentiler açısından doktorla konuşmak faydalı olacaktır.

Testis kanseri ameliyatı
Yapılan ameliyatta hem tümörün, hem de etraftaki sağlıklı dokuların bir kısmının alınması gerekir. Testis kanseri tedavisinde kullanılan cerrahi türleri de farklılık göstermektedir. Bunlar arasında bulunanlar ise;

Orşiektomi: Bu ameliyat kararı alınırsa, ameliyat öncesinde kan örneği alınarak tümör ve serum belirteçleri tespit edilir. Bunlar tedaviyi ve takibi yönlendirecektir. Bu yöntem hem erken tanı için, hem de sonraki evrelerde seminom ve non seminom teşhis ve tedavisinde kullanılabilir.

Radikal inguinal orşiektomi: Bu cerrahi girişimde kanserli olan testisin çıkarılması işlemi yapılır. Cerrahide tüm testislerde ve spermatik kordonlarda çıkarılabilir.

Orşiektomi sonrası rekontrüktif cerrahi: Hastalar protez ya da yapay testisin skrotuma yerleştirilmesine kendileri karar verebilir. Görünüm olarak normal testisi andıran, fakat ağırlık ve dokusu farklı olan yapay testisler ameliyat sonrası bu işlemle yerleştirilebilir.

Retroperitoneal lenf nodu diseksiyonu (RPLND): Bu ameliyat karın arkasındaki lenf nodlarının çıkarılmasını kapsar.

Kemoterapi
Testis kanseri tedavisinde kemoterapi damar içine verilmektedir. Bu sayede damar içine verilen ilaç kanser hücrelerine kadar ulaşır. Hastalığı ileri evre olan hastalar kemoterapiye daha fazla ihtiyaç duyarlar. Kemoterapi tedavisinin uygulanması kanserin seminom ya da non seminom olmasına göre değişir. Kemoterapi gerekliliğine tümör belirteçleri de değerlendirilerek karar verilir.

Radyoterapi
Radyoterapi testis kanserinde daha çok I ve II evrede karındaki lenf bezlerine uygulanır. En fazla II evre kanserde tercih edilir. Çünkü radyasyonun başka kanserlere, kalp hastalığına yol açma riski bulunmaktadır. Bu yüzden ilk evrede radyasyon verilmesi nadiren düşünülür.

Testis Kanseri risk faktörleri nelerdir?
Erkekler açısından testis kanserine yakalanma riskini arttıran bazı faktörler bulunmaktadır. Fakat günümüzde testis kanserinin neden olduğuna dair kesin bilgiler bulunmamaktadır. Aşağıdaki etkenler testis kanseri oluşma riskini arttırabilir. Ama bunlar kesin bulgular değildir.

Yaş: Erkeklerde testis kanseri teşhisi daha çok 20-45 yaş aralığındaki erkeklerde yapılmaktadır. Fakat erkekler için herhangi bir yaşta testis kanseri riski de vardır. Bu nedenle testis kanseri belirtileri olarak görülen semptomlar oluştuğunda bir doktora gidilmelidir.

Kriptoflidizm: Erkekte inmemiş testis bulunması, doğumdan önce testislerin birinin ya da ikisinin birden skrotuma hareket etmemesi durumunda, bu kişilein testis kanserine yakalanma riskinin yüksek olduğu düşünülür.

Ailede testis kanseri öyküsü olması: Bir erkeğin kardeşinde ya da bir akrabasında testis kanseri varsa, bu kişide testis kanseri olma riski de yüksek kabul edilir.

Kişisel sağlık geçmişi: Erkeğin daha önce bir testisinde kanser öyküsü bulunuyorsa, diğer testiste de kanser oluşma ihtimali fazladır. Tahmini olarak 100 testis kanseri olan erkeğin 2 tanesinde diğer testiste de kanser gelişebilir.

HIV virüsü: Bu virüs nedeniyle oluşan AIDS ya da HIV bulunanlarda seminom oluşma riski daha yüksek olarak kabul edilir.